B2B vs B2C được vinh danh là 2 mô hình kinh doanh sáng giá xếp ngôi vị đầu bảng trong thị trường thương mại điện từ ngày nay. Chẳng cần tốn thời gian, tiền bạc đầu tư theo mô hình kinh doanh truyền thống. 2 mô hình kinh doanh B2B vs B2C hứa hẹn đem đến những nguồn lợi nhuận khủng mà chỉ với mức vốn kinh doanh bỏ ra không đến 2 bát phở. Liệu có tin được không? Cùng chúng tôi kiểm chứng thông tin qua bài viết ngay sau đây nhé!
| ĐIỂM CHÍNH 🔹 B2B được viết tắt bởi cụm từ Business – to – Business là mô hình kinh doanh thương mại điện tử giao dịch trực tiếp giữa doanh nghiệp này với doanh nghiệp khác. 🔹 B2C được viết tắt bởi cụm từ Business – to – Consumer là thuật ngữ mô tả giao dịch kinh doanh người doanh nghiệp và người tiêu dùng. 🔹 Thời gian giao dịch theo mô hình B2C thường diễn ra nhanh chóng, trong khi đó mỗi một giao dịch theo mô hình B2B đều phải mất khoảng thời gian dài. |
1. B2B (Business to Business) là gì?
1.1. Khái niệm B2B là gì?
B2B được viết tắt bởi cụm từ Business – to – Business là mô hình kinh doanh thương mại điện tử giao dịch trực tiếp giữa doanh nghiệp này với doanh nghiệp khác. Nói đơn giản hơn, B2B là hình thức buôn bán, kinh doanh được trao đổi trực tiếp giữa 2 doanh nghiệp với nhau. B2B thường xuyên xuất hiện trong các chuỗi cung ứng, trao đổi thương mại diễn ra trong thực tế. Bên cạnh việc tập trung trọng yếu vào mô hình B2E thì B2B cũng đang ngày càng phát triển và chiếm ưu thế trong hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp.
Ví dụ: Đối tác cung cấp trang thiết bị để sản xuất iPhone lớn nhất của Apple chính là Tập đoàn Samsung. Mối quan hệ đó được gọi là B2B. Không những vậy, Apple còn B2B với nhiều Tập đoàn và Công ty lớn nhỏ khác trên thế giới như: Panasonic, Micron Technology và Intel.
Mô hình B2B xuất hiện kèm theo những vai trò thiết yếu như tối ưu chi phí hoạt động nhằm giảm thiểu các chi phí không cần thiết. Mở rộng kênh bán hàng trên phạm vi toàn cầu mà không cần mất đồng vốn nào xây dựng cửa hàng thực tế. B2B đảm nhận vai trò khai thác dữ liệu khách hàng và đem đến trải nghiệm mua sắm chuyên nghiệp đến cho khách hàng. Tại Việt Nam, mô hình B2B đã và đang thực hiện thành công trên các nền tảng ứng dụng mua sắm nổi trội như Shopee, Tiki hay Lazada.
1.2. Đặc điểm mô hình thương mại B2B
Khác với B2E, B2B chủ yếu đánh mạnh vào mối quan hệ giữa những doanh nghiệp với nhau tạo nên sự phát triển song phương, hai bên cùng có lợi. B2B thiết lập quy trình mua bán chuyên biệt nhằm tiết kiệm thời gian, công sức, tiền của nhưng vẫn đảm bảo tính hiệu quả và tăng cường cơ hội hợp tác giữa các doanh nghiệp với nhau. Cụ thể, những đặc điểm của mô hình B2B được thể hiện như sau:
Số lượng người mua ít hơn nhưng với quy mô lớn hơn: Thị trường B2B sẽ làm giảm khối lượng đơn đặt hàng, số lượng người tiêu dùng đi đáng kể. Tuy nhiên mức tiêu thụ và quy mô tiêu dùng lại ở số lượng lớn.
Chỉ hoạt động trao đổi mạng lưới giữa 2 doanh nghiệp nên tiết kiệm thời gian và chi phí đáng kể.
Thị trường B2B sở hữu lượng cầu cố định. Bởi người mua là những doanh nghiệp, tổ chức nên mục tiêu mua được xác định từ ban đầu. Không dễ bị xoay chuyển và biến hóa muôn hình vạn trạng như thị trường B2C.
Quá trình mua bán trao đổi trên thị trường B2B kéo dài và lâu hơn. Quy trình mua bán luôn được thiết lập và lên kế hoạch rõ ràng, có sự thống nhất giữa các bộ phận liên quan. Do đó, quy trình mua thường lâu hơn và tốn thời gian hơn.
- Giải đáp mọi thắc mắc về chi phí quản lý doanh nghiệp là gì?
- Chi phí bán hàng là gì? Các công cụ hạch toán chi phí bán hàng phổ biến hiện nay
1.3. Những lợi ích khi áp dụng mô hình thương mại B2B
Những cơ hội doanh nghiệp nhận được khi ứng dụng B2B vào trong hoạt động kinh doanh. Nói cách khác là những lợi ích mà B2B đem lại cho doanh nghiệp sẽ là gì? Đọc tiếp bài viết ngay dưới đây để giải mã câu hỏi đó nhé!
✅ Tiết kiệm chi phí
B2B ứng dụng trên nền tảng mua bán trực tuyến trên Internet. Do vậy, không cần bất cứ một cửa hàng thực tế nào phải xây dựng. Vừa giảm thiểu được chi phí thi công, mua đất vừa tiết kiệm được tiền của và thời gian. Sử dụng số tiền đó để đầu tư vào hoạt động quảng bá sản phẩm/dịch vụ/hàng hóa của công ty.
✅ Lợi nhuận đáng kể
Thay vì bán với số lượng lẻ như mô hình B2C hay B2E, mô hình B2B tập trung vào khách hàng là các tổ chức/doanh nghiệp hay đơn giản là dân buôn, chủ cửa hàng. Họ thường giao dịch với số lượng sỉ (tức là rất nhiều). Tuy lượng khách hàng giao dịch rất ít nhưng bù lại đơn đặt hàng và số lượng tiêu thụ lại cao hơn nhiều lần.
✅ Tiềm năng thị trường
Không dừng lại ở quy mô giữa 2 hay 3 đối tác, B2B hướng doanh nghiệp mở rộng đa dạng thị trường. Thông qua phần mềm kinh doanh, dịch vụ tư vấn các doanh nghiệp dễ dàng quảng bá sản phẩm đến nhiều hơn nữa các đối tác trên thị trường.
1.4. Tổng hợp 4 mô hình kinh doanh B2B phổ biến tại Việt Nam
Dựa vào đặc tính B2B, người ta chia ra làm 4 loại mô hình chủ yếu phản ánh rõ nhất cách thức hoạt động của B2B trên thị trường.
🔸 Mô hình 1: Mô hình B2B trung gian
Mô hình trung gian được thiết kế giống như chiếc cầu nối giữa người mua và người bán. Việc trao đổi giữa doanh nghiệp này với doanh nghiệp khác chỉ thông qua website/app (sàn thương mại điện tử) đang vô cùng phổ biến tại Việt Nam. Những sàn thương mại bạn có thể bắt gặp hiện nay trên thị trường như Lazada, Tiki, Shopee, Sendo…Doanh nghiệp nào có nhu cầu bán thì sẽ đăng ảnh sản phẩm kèm những thông tin chi tiết lên sàn thương mại để quảng bá và phân phối. Người mua là những cá nhân hay tổ chức sẽ xem xét, đánh giá và chọn lọc.
🔸 Mô hình 2: Mô hình B2B thiên mua
B2B thiên bên mua ít phổ biến tại Việt Nam nhưng không có nghĩa là không có. Với mô hình này, doanh nghiệp sẽ đóng vai trò chủ chốt nhập hàng từ bên đơn vị thứ 3 sau đó phân phối sản phẩm tới khách hàng của mình.
🔸 Mô hình 3: Mô hình B2B thiên bán
Một trong những mô hình nổi bật tại Việt Nam là mô hình thiên bán. Đơn vị doanh nghiệp sẽ sở hữu trang thương mại điện tử cá nhân, sau đó sẽ phân phối hàng hoá tới các cá nhân, người bán buôn bán lẻ hay các tổ chức với số lượng lớn.
🔸 Mô hình 4: Mô hình B2B dạng thương mại hợp tác
Mô hình thương mại hợp tác thuộc quyền sở hữu của nhiều doanh nghiệp và mang tính tập trung nhiều hơn. Được hiển thị dưới các dạng của sàn thương mại như Chợ điện tử (E-marketplaces), Chợ trên mạng (Net marketplaces), thị trường điện tử (E-markets), cộng đồng thương mại (Trading Communities), Trung tâm trao đổi (Exchange Hubs), Sàn giao dịch thương mại (Trading Exchange).
4 mô hình phổ biến nhất trên thị trường giao dịch điện tử B2B tại Việt Nam. Bên cạnh đó còn khá nhiều mô hình cung ứng dịch vụ hay mô hình trung gian thông tin phổ biến giúp định hướng kinh doanh tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp.
1.5. Ví dụ về B2B
Những ví dụ về mô hình kinh doanh B2B:
Ví dụ 1: Ads là một công ty phụ trách Agency có tiếng tại Việt Nam. Công ty hỗ trợ về các dịch vụ SEO chất lượng top đầu. Những công ty kinh doanh lĩnh vực như thời gian, công nghệ muốn quảng bá sản phẩm để mở rộng doanh thu thì có thể ký hợp đồng với công ty Ads.
Ví dụ 2: Mô hình B2B nổi nhất chính là sản giao dịch điện tử Lazada, Tiki, Shopee, Adayroi tại Việt Nam. Bất cứ doanh nghiệp nào cần bán hàng hóa đều có thể đăng ký thông tin rồi gửi hình ảnh hàng hoá lên sàn giao dịch TMĐT.
2. B2C (Business – to – Consumer) là gì?
2.1. Khái niệm B2C là gì?
B2C được viết tắt bởi cụm từ Business – to – Consumer là thuật ngữ mô tả giao dịch kinh doanh người doanh nghiệp và người tiêu dùng. Doanh nghiệp bán trực tiếp sản phẩm cho người tiêu dùng thì được coi là mô hình B2C. Hiện nay, mô hình B2C thường ám chỉ những doanh nghiệp hay công ty bán lẻ trên nền tảng trực tuyến (online).
Ví dụ: Mô hình kinh doanh khá phổ biến tại Việt Nam, những shop thời trang kinh doanh online trên nền tảng mạng xã hội Facebook/Instagram/Zalo cũng được coi là mô hình B2C.
2.2. Đặc điểm mô hình thương mại B2C
B2C là mô hình bán hàng phổ biến và được biết đến rộng rãi nhất trên thế giới. Theo phương thức truyền thống, B2C xuất hiện trong các trung tâm thương mại, ăn uống tại nhà hàng hay trả tiền cho việc mua vé xem phim hay đơn giản hơn là các khu chợ, siêu thị hàng ngày chúng ta vẫn thường xuyên lui tới. Và rồi sự ra đời ngoạn mục của Internet và công nghệ 4.0 đã thay đổi cục diện thị trường bằng việc bán mọi thứ hàng hoá trên mạng. Do sự đặc biệt này nên mô hình B2C sẽ có những đặc điểm sau đây:
Bất kỳ doanh nghiệp nào duy trì mô hình B2C đều phải đảm bảo được mối quan hệ với khách hàng. Họ thường phải đưa ra những tiếp thị hướng đến cảm xúc của khách hàng.
Mô hình B2C hướng doanh nghiệp tiếp cận trực tiếp với người tiêu dùng thông qua sự tương tác, tư vấn, hỗ trợ và nhận phản hồi từ khách hàng.
Mô hình B2C bán tất cả những loại mặt hàng để đáp ứng nhu cầu cá nhân của khách hàng bởi trọng tâm chủ yếu của họ là hướng đến khách hàng.
2.3. Những lợi ích khi áp dụng mô hình thương mại B2C
Cũng giống với mô hình B2B, mô hình kinh doanh B2C cũng mang đến vô vàn lợi ích đáng kể mà những nhà đầu tư hay kinh doanh nên để tâm và áp dụng.
✅ Cơ hội mở rộng kinh doanh
Thông qua phương thức kết nối Internet, doanh nghiệp có thể tiếp cận khách hàng ở nhiều nơi với quy mô rộng hơn. Nhờ đó tỷ số doanh thu luôn cao hơn gấp bội lần so với phương thức bán hàng truyền thống.
✅ Đẩy mạnh Marketing
Marketing theo kiểu mới là kho tàng ý tưởng, sáng tạo cho những chiến lược tiếp thị lan truyền của doanh nghiệp. Từ Website, Fanpage cho đến nền tảng mua sắm trực tuyến luôn được săn đón và ủng hộ nhiệt tình từ khách hàng.
✅ Dễ dàng quản trị kinh doanh
Không những là nơi giao dịch sản phẩm với khách hàng, mô hình B2C giúp doanh nghiệp lưu trữ thông tin, quy trình giao dịch, hồ sơ và các tác vụ quản lý khác.
2.4. Tổng hợp 5 mô hình kinh doanh B2C
🔸 Mô hình 1: Bán hàng trực tiếp
Mô hình kinh doanh phổ biến xuất hiện từ hàng ngàn thế kỷ trước. Khách hàng sẽ trực tiếp mua hàng từ các doanh nghiệp nhỏ lẻ hay đơn giản là các cửa hàng bách hoá sản phẩm như shop thời trang, siêu thị, chợ.
🔸 Mô hình 2: Trung gian trực tuyến
Cái tên nói lên tất cả, đây là mô hình mà đối tượng trung gian người mà không sở hữu sản phẩm sẽ kết nối người mua và người bán. Hay còn được gọi là người môi giới.
🔸 Mô hình 3: Mô hình B2C dựa trên quảng cáo, quảng bá sản phẩm
Mô hình dựa trên số lượng truy cập để kinh doanh quảng cáo về hàng hoá, sản phẩm.
🔸 Mô hình 4: Mô hình B2C dựa vào cộng đồng
Sự bùng nổ của mạng xã hội Facebook, Instagram hay Tiktok mới gần đây đã tạo ra nguồn thu khổng lồ cho các doanh nghiệp. Dựa vào các nền tảng mạng xã hội, người tiêu dùng biết đến sản phẩm ngày một nhiều hơn.
🔸 Mô hình 5: Mô hình B2C dựa trên phí
Netflix đã áp dụng mô hình này thành công. Người dùng cần trả 1 khoản phí cố định để được trải nghiệm và xem những bộ phim bản quyền của họ.
2.5. Ví dụ B2C
Ví dụ: Bạn kinh doanh thời trang, để áp dụng mô hình B2C bạn chỉ cần tạo ra Fanpage, Website hoặc thậm chí là tài khoản mạng xã hội cá nhân. Bạn đăng hình ảnh, thông tin sản phẩm lên sau đó khách hàng sẽ truy cập và xem xét lựa chọn hình ảnh. Nếu cảm thấy hợp lý họ sẽ đặt hàng. Việc tiếp theo của bạn sẽ là đóng gói và giao hàng cho khách.
3. So sánh mô hình B2B và B2C? Mô hình nào tốt hơn?
Để các bạn có góc nhìn tổng quan hơn về sự khác nhau của 2 mô hình kinh doanh đang làm mưa làm gió trên thị trường đầu tư này, hãy cùng Tuduyinvest.com phân biệt qua những tiêu chí sau đây:
| Nội dung | B2B | B2C |
| Khái niệm | Doanh nghiệp bán hàng hoá/sản phẩm/dịch vụ cho doanh nghiệp | Doanh nghiệp bán hàng hoá/sản phẩm/dịch vụ cho khách hàng |
| Đối tượng khách hàng | Doanh nghiệp | Cá nhân (người tiêu dùng cuối) |
| Số lượng đặt hàng | Lớn | Nhỏ lẻ |
| Chu kỳ mua hàng | Dài hạn | Ngắn hạn |
| Cách tạo giá trị thương hiệu | Nhờ sự tin tưởng và quan hệ tương hỗ để duy trì | Thông qua chiến lược tiếp thị, quảng cáo |
| Quy trình mua hàng | Nhiều bước | Ít bước |
| Hoạt động khuyến khích bán hàng | Gửi Email, SĐT, Website… | Phiếu giảm giá, trưng bày sản phẩm… |
| Hạn chế | Đòi hỏi lượng vốn bỏ ra tương đối lớnLượng khách hàng nhỏTốn nhiều thời gian hơn | Yêu cầu nâng cấp, đổi mới thường xuyênTính cạnh tranh cao |
Tóm lại, B2B và B2C có rất nhiều những điểm khác nhau về cả đối tượng khách hàng cho đến các chiến lược trong từng hoạt động. Nếu B2B hướng đến nhu cầu của một công ty/tổ chức thì B2C lại nhắm đến nhu cầu, sở thích của từng cá nhân người tiêu dùng. Thời gian giao dịch theo mô hình B2C thường diễn ra nhanh chóng, trong khi đó mỗi một giao dịch theo mô hình B2B đều phải mất khoảng thời gian dài. Tiếp đó nếu như người ra quyết định mua hàng trong thị trường B2C chỉ là 1-2 người thì B2B lại là cả một bộ phận doanh nghiệp sẽ thực hiện và đưa ra quyết định.
4. Tạm kết
Theo những ước tính về thị trường trên thế giới, mô hình B2B sẽ cán mốc 1,8 nghìn tỷ đô la vào năm 2023. Con số tương đương cũng không ngoại lệ với mô hình kinh doanh B2C. Có khả năng bạn sẽ đạt được lượng doanh thu hợp lý nếu như nghiên cứu và phát triển mô hình B2B vs B2C. Do đó có thể thấy được vai trò và những lợi ích vượt xa sự hạn chế của 2 mô hình kinh doanh này. Hy vọng bài viết của Tuduyinvest.com đã mang đến những thông tin hữu ích dành cho các bạn.
