Margin là gì và tất tần tật những cách giao dịch cực kỳ hiệu quả với Margin

Đầu tư chứng khoán là một vũ khí sắc bén để đào sâu vào chiếc “hố lợi nhuận”. Tuy nhiên không phải cứ đầu tư là thành công. Những nghệ nhân giao dịch cần phải nắm bắt được chiến lược hiệu quả bằng cách sử dụng Margin hay còn gọi là đòn bẩy tài chính để hiện thực hóa giấc mơ vàng. Vậy thực tế, Margin là gì? Margin chứng khoán và Margin trong giao dịch ngoại hối Forex có gì đặc biệt? Những phương pháp hiệu quả để tránh được Call Margin?

1. Margin là gì?

Margin là một thuật ngữ phổ thông khá thông dụng trong giới đầu tư chứng khoán. Margin đại diện cho phương thức VAY TIỀN của nhà đầu tư với công ty chứng khoán nhằm tăng thêm số lượng cổ phiếu hoặc bất cứ tài sản tài chính nào liên quan. Hình thức vay tiền này còn được gọi với cái tên là đòn bẩy tài chính hay giao dịch ký quỹ. Sử dụng đòn bẩy để mua được nhiều cổ phiếu hơn so với việc dùng vốn tự có.

Ví dụ về giao dịch Margin:

Anh A đang muốn đầu tư 100 triệu vào mã cổ phiếu HPG

Vào thời điểm hiện tại, HPG được công ty chứng khoán B cho vay với tỷ lệ 50%

• Vậy, anh A sẽ có 100 triệu + tỷ lệ 50% (tức là tỷ lệ 1:1) = 200 triệu để mua cổ phiếu HPG
• Lãi suất phải trả mỗi ngày là (0.025%/ngày) = 25.000 VNĐ
• Phí giao dịch (0.225%)

Những đặc điểm khi sử dụng Margin

• Bắt buộc phải ký quỹ bằng tiền mặt hoặc chứng khoán: Khi khách hàng đăng ký tài khoản giao dịch ký quỹ sẽ kèm theo các quyền lợi liên quan đến cổ phiếu thưởng, cổ tức và quyền mua phát sinh. Do vậy, ký quỹ bằng tiền mặt và chứng khoán là điều kiện bắt buộc khi sử dụng Margin.
• Ký hợp đồng mở tài khoản: Bất kể là nhà đầu tư hay người giao dịch thì đều phải đề xuất nhu cầu và ký hợp đồng mở tài khoản với công ty chứng khoán. Hợp đồng này giống như bằng chứng xác nhận các khoản vay ký quỹ.
• Chứng khoán có thể được bán bởi công ty chứng khoán: Trường hợp này chỉ có thể xảy ra khi khách hàng không bổ sung đầy đủ tài sản thế chấp như hợp đồng đề ra.
• Sân chơi dành cho nhà đầu tư chuyên nghiệp: Nắm rõ được phúc lợi, rủi ro mà Margin gây ra cùng với những kinh nghiệm lão làng trên thị trường đầu tư sẽ đóng góp một phần không nhỏ vào khả năng thành công khi sử dụng đòn bẩy tài chính để mua chứng khoán.
• Tỷ lệ ký quỹ duy trì cần phải được đảm bảo ở mức tối thiểu là 30%.
• Lãi suất Margin được tính theo ngày và được quy định vào từng thời điểm của công ty chứng khoán.

Số tiền tối đa có thể được vay là bao nhiêu?

Không có định mức cụ thể về số tiền nhà đầu tư được vay khi sử dụng Margin. Tất cả đều phải phụ thuộc vào các yếu tố cơ bản như sau:

– Đầu tiên, loại cổ phiếu nhà đầu tư đang nắm giữ sẽ quyết định số tiền được vay là bao nhiêu. Công ty chứng khoán căn cứ vào giá trị cổ phiếu càng cao thì số tiền bạn được vay càng nhiều.

– Thứ hai, thời điểm thị trường tích cực và tiêu cực cũng là yếu tố chủ chốt của hạn mức vay. Giai đoạn thị trường chứng khoán khởi sắc đồng nghĩa với số tiền vay cao.

– Cuối cùng, tỷ lệ phần trăm ký quỹ phụ thuộc vào yêu cầu của công ty. Có những công ty đề ra tỷ lệ ký quỹ vô cùng hạn hẹp nhưng định mức phí giao dịch lại vô cùng thấp. Ngược lại có những công ty sở hữu tỷ lệ phần trăm ở mức rất cao nhưng mức phí hoặc lãi suất lại tương đối lớn.

2. Call Margin là gì?

Một trong những ác mộng lớn nhất mà các trader phải đối mặt khi dùng đòn bẩy ký quỹ là phải nhận lệnh Call Margin. Lệnh gọi ký quỹ được dùng để chỉ sự thông báo của công ty chứng khoán đối với nhà đầu tư trong trường hợp tiền gửi ký quỹ đã giảm xuống ở mức tối thiểu hay nói cách khác là giao dịch hiện tại đang ở mức thua lỗ.

Lệnh Call Margin được thông báo nhằm mục đích nhà đầu tư phải nộp thêm tiền hoặc bán bớt chứng khoán để giảm tiền vay đưa tỷ lệ ký quỹ Margin về đúng với hạn mức mà công ty chứng khoán đề ra.

Khi tỷ lệ giá trị tài sản ròng trên tổng giá trị chứng khoán nhỏ hơn tỷ lệ tối thiểu Call Margin thì khi đó nhà đầu tư sẽ nhận được lệnh. Call Margin được coi là lệnh dừng ký quỹ tạm thời để bảo vệ trader khỏi những rủi ro, tổn thất không đáng có. Như một lời cảnh báo về nguy cơ buộc phải đóng hoặc bị thanh lý số cổ phiếu còn lại. Luôn phải đảm bảo mức ký quỹ duy trì tối thiểu trên 30%.

Mức giới hạn = (Vốn chủ sở hữu : Mức ký quỹ bắt buộc) x 100%

Call Margin xuất hiện trong trường hợp nào?

– Call Margin chỉ xuất hiện khi những nhà đầu tư đang thực hiện vay tiền ký quỹ tại một công ty chứng khoán nào đó.

– Khi phần vốn của nhà đầu tư bị giảm xuống mức giới hạn ký quỹ, Call Margin sẽ được kích hoạt.

– Giá cổ phiếu thay đổi do sự biến động của thị trường, rủi ro lãi suất, chứng khoán kém chất lượng. Dẫn đến hệ quả giảm sâu giá chứng khoán và nguy cơ bị Call Margin là rất cao.

Ví dụ:

Công ty chứng khoán B giới hạn tỷ lệ Call Margin là 30%. Tỷ lệ Margin là 1:2. Anh A có 100 triệu để mua cổ phiếu HPG có trị giá 200 triệu.

Trường hợp 1: Tuy nhiên, khi mua xong thì giá cổ phiếu giảm xuống còn 27%. Tương đương giá trị tài sản ròng cũng giảm còn 146 triệu. Phần vay Margin 100 triệu.

•  Anh A còn lại 46 triệu
• Tỷ lệ Call Margin = (36 triệu : 146 triệu) x 100% = 31,5 % > mức giới hạn cho phép.

Kết luận: Không bị Call Margin.

Trường hợp 2: Giá cổ phiếu giảm 30%.

•  Tỷ lệ Call Margin = 28,6% < mức giới hạn cho phép.

Kết luận: Bị Call Margin.

3. Margin trong giao dịch chứng khoán phái sinh

Margin trong giao dịch chứng khoán phái sinh là tài sản đặt cọc ban đầu để đảm bảo thanh toán về sau. Tức là khi tham gia mua bán hợp đồng tương lai, nhà đầu tư được phép giao dịch mà không cần sở hữu tài sản, khi đó nhà đầu tư chỉ cần bỏ ra số tiền ký quỹ bằng một phần giá trị của hợp đồng chứng khoán phái sinh có giá trị lớn hơn gấp nhiều lần. Margin trong giao dịch chứng khoán phái sinh không phải là khoản vay thế chấp giữa nhà đầu tư và công ty chứng khoán. Do vậy sẽ không có bất cứ chi phí lãi suất nào. Mức ký quỹ trong giao dịch chứng khoán phái sinh được quy định khoảng 15-20%.

4. Margin trong giao dịch ngoại hối Forex

Trong thị trường giao dịch ngoại hối, Margin là tiền đặt cọc của nhà đầu tư gửi cho sàn chứng khoán để duy trì vị thế hay còn được hiểu là phần vốn của chủ sở hữu được dùng làm tiền ký quỹ. Nếu Margin trong chứng khoán là số tiền bạn vay mượn của công ty chứng khoán thì Margin trong Forex không phải là khoản vay nợ. Do vậy bạn sẽ không phải trả bất cứ đồng tiền lãi suất nào.

Những trải nghiệm giao dịch của nhà đầu tư thường bị chi phối bởi tiền ký quỹ. Tiền ký quỹ được gộp lại với nhau để đặt lệnh giao dịch. Tỷ lệ Margin trong Forex thường khá thấp nên nhiều người tận dụng đặc điểm này để mở rộng tài sản. Trong giới tài chính, Margin được phân biệt rõ ràng giữa lĩnh vực cổ phiếu và lĩnh vực ngoại hối.

5. Tips giao dịch hiệu quả với Margin

Đòn bẩy tài chính là một chủ đề thu hút được khá nhiều tranh cãi về cách sử dụng sao cho hợp lý. Một vài người cho rằng tiền ký quỹ càng nhiều càng nguy hiểm. Trên thực tế, việc sử dụng tiền ký quỹ thành công lại phụ thuộc vào hình thức giao dịch và kinh nghiệm của nhà đầu tư.

Để tránh rủi ro khi giao dịch Margin bạn cần chú ý đến những điểm như sau:

❌ Tránh sử dụng đòn bẩy quá lớn: Đừng vội vàng bắt tay vào đầu tư với tỷ lệ Margin quá lớn. Nhà đầu tư khôn khéo sẽ bắt đầu với tỷ lệ 1:1 hoặc 1: 0.5 cho giao dịch chứng khoán và tỷ lệ 1:10 cho giao dịch ngoại hối Forex là tối ưu nhất. Kiểm soát được tỷ lệ đòn bẩy sẽ thu về mức lợi nhuận an toàn và giảm thiểu rủi ro thua lỗ. Với những nhà đầu tư dày dặn kinh nghiệm, tự tin trong lĩnh vực này thì mới có thể bắt đầu với mức tỷ lệ 1:1.5 trở lên.

❌ Cân đối Free Margin: Bằng cách không dùng quá mức 5% số tiền cho các giao dịch trong tài khoản của mình. Hãy bắt đầu với con số 1%.

❌ Chú trọng tính thanh khoản: Margin nên được áp dụng đầu tư vào những cổ phiếu có tính thanh khoản cao trong các giao dịch lướt sóng để giúp nhà đầu tư khấu hao khoản lỗ do trong trường hợp cổ phiếu giảm.

❌ Nhận định thị trường: Không nên đầu tư Margin khi cổ phiếu đang ở mức đỉnh điểm. Thay vào đó nhà đầu tư nên chú tâm vào thời kỳ cổ phiếu giảm mạnh (cuối sóng) để mua với mức giá thấp.

❌ Không nên sử dụng Margin khi còn thiếu kinh nghiệm: Không những vậy, nhà đầu tư cần nắm rõ những chính sách của công ty chứng khoán hoặc sàn chứng khoán mà họ vay mượn.

6. Làm thế nào để không bị Call Margin khi giao dịch?

Bất cứ ai khi tham gia vào Margin đều không muốn bị Margin Call. Đó là điều tương đối hiển nhiên. Do vậy để tránh bị gọi lệnh ký quỹ, nhà đầu tư nên thực hiện những cách dưới đây:

✅ Cách 1: Chọn đòn bẩy phù hợp

Đòn bẩy tài chính giống như con dao hai lưỡi, tức là khi nhà đầu tư sử dụng đòn bẩy càng lớn đồng nghĩa với mức lợi nhuận kiếm về càng cao nhưng cũng sẽ khiến bạn thua lỗ nặng. Tuỳ vào tài khoản giao dịch để lựa chọn tỷ lệ đòn bẩy hợp lý. Mức đòn bẩy thường dao mộng từ 1:1 – 1:2.

✅ Cách 2: Đặt lệnh dừng lỗ cho tất cả các lệnh (Stop Loss)

Đây là công cụ hiệu quả, tối ưu nhất để hạn chế được những tổn thất không đáng có khi xu hướng đi ngược với thị trường. Không chỉ hữu ích dành cho thị trường chứng khoán, đặt lệnh dừng lỗ còn hiệu quả ngay cả trong giao dịch ngoại hối.

✅ Cách 3: Khối lượng giao dịch phù hợp

Giao dịch với quy mô nhỏ hơn và đừng quá lạm dụng khối lượng giao dịch. Đặt ra hạn mức thua lỗ chấp nhận được là bao nhiêu %. Hãy nhớ rằng lợi nhuận cao thường đi kèm với mức độ rủi ro cao.

7. Cần làm gì khi nhận Call Margin?

Call Margin sẽ được hệ thống của công ty chứng khoán gửi thống báo đến nhà đầu tư qua Email hoặc SĐT. Công ty yêu cầu nhà đầu tư phải đưa ra phương án hợp lý. Trong trường hợp không bổ sung kịp thời tài sản vào tài khoản để đảm bảo tỷ lệ ký quỹ ở mức an toàn thì công ty chứng khoán sẽ đảm nhận việc bán giải chấp số chứng khoán còn lại của bạn. Khi rơi vào trường hợp bị Call Margin, nhà đầu tư thường thực hiện những điều sau:

Thứ nhất: Ngừng mua cổ phiếu bằng Margin

Thứ hai: Hạ tỷ trọng Margin

Thứ ba: Ưu tiên bán mã không có cơ hội phục hồi

Mạnh dạn đào thải những mã cổ phiếu yếu kém để giải tỏa áp lực khi bị Call Margin.

Thứ tư: Cắt lỗ mạnh nhiều hơn phần Call Margin

8. Tạm kết

Tóm lại, bài viết trên đã cung cấp những kiến thức cơ bản về thuật ngữ Margin là gì và cách để tránh Call Margin trong giao dịch tài chính phái sinh. Việc sử dụng đòn bẩy tài chính giống như con dao hai lưỡi. Nếu biết cách cân bằng đầu tư tức khắc tỷ lệ mức độ rủi ro cũng giảm theo. Hãy là nhà đầu tư thông minh để biết cách lựa chọn hình thức sử dụng Margin đúng thời điểm, đúng cách và đúng quy định.